fbpx
Miasto

„Tu była, jest i będzie tylko Polska” – 96. rocznica wyzwolenia Torunia

Dowódca Błękitnej Armii, Józef Haller, przybył do Torunia 21 stycznia 1920 roku. Wtedy miała miejsce pierwsza Halleriada [źródło: wikipedia.org]
„Tu była, jest i będzie tylko Polska” – 96. rocznica wyzwolenia Torunia
Mateusz Bąk
REAKCJE

Mocą postanowień traktatu wersalskiego, wedle trzynastego punktu orędzia Woodrowa Wilsona, doprowadzono do powstania niepodległego państwa polskiego. 10 stycznia 1920 roku postanowienia weszły w życie, a 18 stycznia do Torunia przybył Front Pomorski, co dla mieszkańców oznaczało tylko jedno – długo wyczekiwane wyzwolenie spod okupacji niemieckiej i powrót Torunia do Wolnej Polski

„Historia wydała swój wyrok… ”

Należy pamiętać, że proces odzyskiwania przez Polskę niepodległości nie wiąże się tylko z jedną datą – 11 listopada 1918 – lecz z kilkuletnim okresem walk o granice, niełatwym scalaniem ziem polskich, czy nawet wewnętrznymi konfliktami i odmiennymi koncepcjami zjednoczeniowymi, jakie reprezentowali Roman Dmowski oraz Józef Piłsudski.

10 stycznia 1920 weszły w życie postanowienia Traktatu Wersalskiego, przyznające Polsce część Prus. Rozpiętość kraju po 1918 roku ograniczała się bowiem do centralnych części. Dopiero po 1920 roku do odrodzonej Polski dołączono Prusy Zachodnie oraz m.in. Kresy Wschodnie. W styczniu 1920 roku Front Pomorski pod dowództwem gen. por. Józefa Hallera przekroczył granicę polsko-niemiecką i złamał opór przeciwnika. Tak rozpoczęło się ostateczne oswobodzenie i wyzwolenie terenów spod okupacji niemieckiej

18 stycznia 1920, zdająca sobie sprawę z postanowień traktatu wersalskiego i dowiedziawszy się o przełamaniu przez Polaków oporu niemieckiej straży granicznej pod Gniewkowem, Wygodą i Brannem, armia niemiecka z samego rana opuszcza miasto. Mieszkańcy Torunia mogą wreszcie udekorować wyzwolone miasto, by z jak największym entuzjazmem powitać Armię Polską. Zostają zbudowane 32 bramy triumfalne, ozdobione m.in. znakami cechów i towarzystw miejskich. Główne wejście do ratusza udekorowano wielką chorągwią z herbem Torunia. O godzinie 15:00 od strony Inowrocławia wkracza Dywizja Pomorska płk. Stanisława Skrzyńskiego, a następnie ze strony Lubicza część II Dywizji Strzelców. Liczba obu formacji szybko osiąga 24 tysiące.

– Historia wydała swój wyrok – powiedział przybywszy do Torunia płk. Skrzyński. – Uchylmy przed nią czoła. Nie będziemy dziś dotykać kwestii wyrządzonych krzywd, gdyż to przynależy sądowi także historii. Przyjmując dziś od panów klucze miasta, zaznaczam, że stoimy na stanowisku prawdziwej i szczerej lojalności względem wszystkich, bez różnicy stanów i narodowości obywateli państwa polskiego. Następnie dodał – Toruń pozostanie w polskich rękach aż do końca świata.

Słynna Halleriada

Warto nadmienić, że dowódca Błękitnej Armii, Józef Haller, przybył dopiero 21 stycznia. Potoczna nazwa jego jednostek zbrojnych bierze się od koloru mundurów, które Polacy otrzymali od Francuzów. W ich państwie doszło do powstania jeszcze w czasie I wojny światowej. Pochód wyrusza z placu przy dworcu kolejowym Toruń Miasto, na który dotarły wojska gen. Hallera. Następnie udają się one przez ul. Warszawską, plac i ulicę św. Katarzyny, Rynek Nowomiejski, ul. Królowej Jadwigi, Szeroką, aż wreszcie na Rynek Staromiejski. Defilada zatrzymuje się przed pomnikiem Mikołaja Kopernika, gdzie generał Haller składa wieniec laurowy. Następnie przemawia z balkonu Ratusza

Serdeczne dzięki wam od wojska polskiego za świetne powitanie, które wskazuje, że tu była, jest i będzie tylko Polska, że jesteście gotowi do spełnienia wszystkich obowiązków narodowych i do ofiar dla dobra odrodzonej Polski.

Co prawda wyzwolenie Torunia przebiegło bez krwawych walk pomiędzy wrogimi stronami, jednakże data 18 stycznia 1920 na zawsze zapisała się w kartach historii naszego miasta.

Miasto
Mateusz Bąk
@bak_mateusz

Redaktor działu sport, news i kultura. Ukryty w cieniu potrafi nadzwyczaj niespodziewanie zaatakować i przedstawia najszybszy tekst w mieście. Zajmuje się głównie koszykówką i siatkówką, nie stroni również od wnikliwych reportaży i historycznych ciekawostek

Więcej w dziale Miasto

02 - ODPADY24H - kontenery od firmy ODPADY24H

Dzikie wysypiska – ogromny problem dla środowiska, który stworzyli ludzie

Redakcja ChilliTorun.pl4 lipca 2023
Summer view of Torun old town and Vistula river. Architecture in Poland, Europe.

Jak aktualnie wygląda rynek pierwotny nieruchomości w Toruniu?

Redakcja ChilliTorun.pl28 czerwca 2022
loftowedomu-dom-modulowy

Co to jest dom modułowy i ile kosztuje?

Redakcja ChilliTorun.pl21 czerwca 2022
11 - TAXI WAŁBRZYCH - taksówki w Wałbrzychu

Taksówka – bezpieczny transport pod same drzwi. Czyli dlaczego warto

Redakcja ChilliTorun.pl9 maja 2022
07 - STRUMIN - strumin zabezpieczenia-budowlane podesty-rozladunkowe

Przed działaniem zadbaj o komfort i bezpieczeństwo. Przygotowywanie placu budowy

Redakcja ChilliTorun.pl9 maja 2022
20220428141017_download

Kawalerka w Toruniu – czy warto i gdzie jej szukać?

Redakcja ChilliTorun.pl5 maja 2022
02 - diolut - URL 2 ZEWN

Sprawność zestawów fotowoltaicznych. Od czego zależy wydajność ogniw?

Redakcja ChilliTorun.pl13 lipca 2021
culture-2427256_1280

Życie w rytmie slow możliwe także w mieście. Najlepszym przykładem Toruń

Redakcja ChilliTorun.pl7 maja 2021
adobe

Szukasz mieszkania w Toruniu? Sprawdź najciekawsze inwestycje!

Redakcja ChilliTorun.pl12 lutego 2021