fbpx
Ciekawostki

Hitlerowska okupacja Torunia – 10 faktów z okresu II wojny światowej

Wysadzony most drogowy (fot. Wikipedia)
Hitlerowska okupacja Torunia – 10 faktów z okresu II wojny światowej
Mateusz Bąk
REAKCJE

1 września 1939 roku wedle postanowień paktu Ribbentrop-Mołotow Polskę zaatakowały Niemcy, a 17 września ZSRR. Mieszkańcy Torunia z racji stosunkowo bliskiego położenia miasta z III Rzeszą byli wyczuleni na ewentualne zagrożenie ze strony Niemiec. Atak nastąpił już 1 września. Miasto skapitulowało i poddało się pod okupację 7 września. Na upamiętnienie tragicznych wydarzeń prezentujemy 10 faktów z życia Torunia podczas II wojny światowej

1. Atak z powietrza

Niemcy rozpoczęli agresję na Toruń od uderzenia lotniczego. 1 września 1939 roku lotnictwo niemieckie Luftwaffe toruńskie lotnisko, bazę 4. Pułku Lotniczego oraz dworzec Toruń Mokre (dziś Toruń Wschodni). Kolejne bombardowanie miało miejsce 3 września. Tym razem za cel obrano dworzec Toruń Miasto i mosty na Wiśle.

2. Zniszczone mosty

Podczas II wojny światowej toruńskie mosty niszczono dwukrotnie. 7 września 1939 roku wycofujące się wojska polskie wysadziły obie przeprawy. Po zajęciu Torunia Niemcy przystąpili do ich odbudowy, wykorzystując pracę polskich więźniów. Po raz kolejny oba mosty zostały wysadzone 30 stycznia 1945 roku, tym razem przez Niemców. Mniejsze straty po raz kolejny odniósł most kolejowy. Odbudowano go w roku 1947, a most drogowy – w latach 1946-1949.

3. Wyjazd Raczkiewicza 

4 września Toruń opuścił wojewoda pomorski Władysław Raczkiewicz. Po klęsce wrześniowej został mianowany następcą na stanowisku prezydenta przez Ignacego Mościckiego i objął urząd 30 września. W grudniu przeniósł się do Angers we Francji. Tuż przed kapitulacją Francji na zaproszenie rządu brytyjskiego wraz z nowym rządem polskim udał się do Londynu. Prezydentem RP na uchodźstwie był do 6 czerwca 1947.

4. Masowe rozstrzeliwania na Barbarce 

Fort VII w czasie II wojny światowej stał się miejscem odosobnienia dla aresztowanych Polaków. W dniach 17-19 września 1939 roku pod pretekstem szukania broni dokonano rewizji i aresztowano około 1200 osób. W forcie więziono przede wszystkim inteligencję, a także chłopów, robotników i rzemieślników. Byli oni przesłuchiwani, maltretowani i głodzeni. Fort VII opustoszał 10 stycznia 1940 r. Większość więźniów rozstrzelano w lasach Barbarki. Dziś znajduje się tam obelisk z wykutym napisem – Na zawsze w naszych sercach i pamięci. 

5. Wysiedlenia  

W lipcu 1941 r. założono w Toruniu obóz przesiedleńczy w budynkach dawnej drukarni Stefanowicza przy ul. Bażyńskich. Przetrzymywani w ciężkich warunkach więźniowie umierali na skutek wygłodzenia i epidemii tyfusu. Szacuje się, że w latach 1939-1945 wysiedlono z Torunia około 5 tys. Polaków. Ponadto jesienią 1939 r. wywieziono z Torunia całą ludność żydowską.

6. Obóz na Glinkach

Na Glinkach w latach 1940-1945 znajdował się obóz jeniecki, w którym więziono żołnierzy radzieckich, francuskich, angielskich i włoskich. Dla uczczenia pamięci ofiar barbarzyństwa hitlerowskiego w 1969 roku odsłonięto tam pomnik. Dziś znajduje się tam cmentarz, w którym spoczywa 11 tysięcy pomordowanych.

7. Tajna konspiracja

W Toruniu działała konspiracyjna organizacja o nazwie Batalion Śmierci. Było to młodzieżowe ugrupowanie, liczące około 200 osób. Do zadań Batalionu należało głównie: ustalenie miejsc przechowywania broni niemieckiej, opieka nad jeńcami polskimi, zbiórka i magazynowanie leków. 6 marca 1940 roku nastąpiło masowe aresztowanie członków.

8. Sabotaż 

Inną konspiracyjną organizacją w czasie II wojny światowej była Rota. Celem Roty była walka z najeźdźcą hitlerowskim poprzez prowadzenie sabotażu, niszczenie dworców kolejowych i gmachów użyteczności publicznej. Do znanych organizacji konspiracyjnych w czasie II wojny światowej należeli także: Grunwald, Polska Armia Powstańcza, Gryf Pomorski, Ojczyzna, Polska Armia Niepodległości.

9. Mordy w Szmalcówce i Stalagu

W latach 1940-43 w tzw. Szmalcówce znajdował się obóz przejściowy dla wysiedlanej ludności polskiej z Torunia i sąsiednich powiatów, przekształcony w 1941 roku w obóz karny. Zamordowano tu około 1200 osób, w tym 400 dzieci. Na Podgórzu z kolei mieścił się obóz dla jeńców wojennych Stalag XXA, w którym zginęło ponad 14 tys. jeńców, głównie radzieckich.

10. Ratusz

Pod koniec wojny Ratusz Staromiejski po raz drugi w swojej historii (wcześniej w 1812 dla wojsk napoleońskich) pełnił funkcję szpitala polowego. Tym razem schronili się w nim żołnierze armii czerwonej.

Toruń został oswobodzony 1 lutego 1945 roku.

Ciekawostki
Mateusz Bąk
@bak_mateusz

Redaktor działu sport, news i kultura. Ukryty w cieniu potrafi nadzwyczaj niespodziewanie zaatakować i przedstawia najszybszy tekst w mieście. Zajmuje się głównie koszykówką i siatkówką, nie stroni również od wnikliwych reportaży i historycznych ciekawostek

Więcej w dziale Ciekawostki

07 - MEIDPLEX - Mediplex

Rola tworzyw sztucznych we współczesnym przemyśle – o czym musisz pamiętać?

Redakcja ChilliTorun.pl19 września 2023
20230711071750_gecdb9b71b26d060dcba0846e29a35bc7722d33ca814f3285c68f7a8ce93214f732e3c2764de4ac2710a6042e899eb6942c92a4b5c5b2d4c7e10728ac27d8f6bd_640.jpg

Pompa głębinowa do studni — co musisz wiedzieć?

Redakcja ChilliTorun.pl13 lipca 2023
pexels-fabiano-rodrigues-2290328

Rewolucja technologiczna w stolicy kujawsko-pomorskiego – Cięcie wodą w Toruniu

Redakcja ChilliTorun.pl30 czerwca 2023
03 - lotari.pl - Lotari ZEW

Tapeta szkolna – czyli jak efektywnie ozdobić sale i wpłynąć na rozwój uczniów

Redakcja ChilliTorun.pl9 listopada 2022
20220506083717_gd3012361bc8832c999b55ff1e0ecc170331d5ab5bf94d6295cba926e6c700a28f59fb04f758732cbbcda92618024d3d25a8ac7ec07d625a20d3c3a605087687a_640.jpg

Jak trwale oznaczać maszyny i urządzenia?

Redakcja ChilliTorun.pl17 maja 2022
główne_halatargowa

Stoiska na targi i stoiska wystawiennicze

Redakcja ChilliTorun.pl9 lutego 2022
office-594132_1280

Długopisy firmowe – jak zaprojektować?

Redakcja ChilliTorun.pl9 grudnia 2021
04 - restoquality - URL piec ZEWN

Do wykorzystania pełni możliwości pieców konwekcyjno-parowych potrzeba odpowiednich akcesoriów

Redakcja ChilliTorun.pl10 września 2021
construction-worker-569126_1280

Młyny bębnowe – urządzenie do mielenia materiałów twardych

Redakcja ChilliTorun.pl1 września 2021