fbpx
Ciekawostki

Toruń stolicą? Napoleon Bonaparte mianował Gród Kopernika najważniejszą twierdzą w XIX wieku!

Na czas 2-dniowego rozejmu w Warszawie, Wojsko Polskie było zmuszone do opuszczenia miasta i przeniesienia do Torunia (fot. wikipedia)
Toruń stolicą? Napoleon Bonaparte mianował Gród Kopernika najważniejszą twierdzą w XIX wieku!
Krystian Mekka
REAKCJE

Wiedzieliście, że Toruń był kiedyś stolicą? 21 kwietnia 1809 roku, a więc dokładnie 208 lat temu, decyzją Napoleona Bonaparte, Toruń został stołecznym miastem Księstwa Warszawskiego na czas wojny polsko-austriackiej

Może na początku przypomnijmy sobie genezę utworzenia Księstwa Warszawskiego. Jak wiemy, w 1795 roku monarchowie Rosji, Prus i Austrii wzajemnie uzgodnili traktat, zgodnie z którym przeprowadzono trzeci i ostatni rozbiór Rzeczypospolitej, który oznaczał zniknięcie Polski z mapy. Mniej więcej w tym samym czasie we Francji coraz większe znaczenie zyskiwał I Konsul tego kraju, a później Cesarz Francuzów i Król Włoch – Napoleon Bonaparte.

14 października 1806 roku wojska napoleońskie pokonały oddziały prusko-saksońskie w bitwach pod Jeną oraz Auerstadt, co 13 dni później Napoleon uroczyście celebrował, wjeżdżając do Berlina, a jednocześnie zbliżając się do byłych granic Polski zajętych przez Prusy. Kolejnym celem cesarza francuskiego był drugi koalicjant antyfrancuski, a więc Rosja. Polskie armie takie jak Legie Północne czy Legiony Polskie we Włoszech, dowodzone przez generała Jana Henryka Dąbrowskiego, walczyły u boku Francuzów, wskutek czego zainicjowane zostało m.in. zwycięskie powstanie wielkopolskie i wygrana bitwa pod Frytlandem w okolicy Pomorza. W 1807 roku zawarto traktat tylżycki, który poskutkował powstaniem Księstwa Warszawskiego.

767px-Tilsitz_1807

Obraz przedstawiający moment zawarcia Pokoju w Tylży (fot. wikipedia)

Toruń został włączony w granice utworzonego Księstwa. Tak naprawdę już po klęsce Prusaków pod koniec 1806 roku wojska Napoleona wkroczyły do opuszczonego Grodu Kopernika. W tym czasie armia francuska była wyczerpana, wygłodzona oraz obdarta po wojnach z Prusami. Z każdym kolejnym miesiącem nasze miasto zyskiwało na znaczeniu dla Napoleona, gdyż Toruń stał się “szpitalem” jego wojsk. W 1807 roku liczba zwożonych rannych osiągnęła liczbę ok. 7 000 wojskowych. Jednakże utrzymanie armii francuskiej spoczywało na mieście, przez co był to czas bardzo niekorzystny dla Torunia.

Francuzi traktowali miasto jak teren okupowany. Znaczna ilość artystycznego wystroju toruńskich kamienic zniknęła, majątki i dobra grabiono, traktując to jako warunki reparacji wojennych na rzecz zwycięzcy, a właścicieli usuwano z ich domów. Toruń był także dla Napoleona punktem strategicznym, gdzie przebiegała linia komunikacji armii i zwożono zapasy.

1024px-Duchy_of_Warsaw_1809-1815

Granice Księstwa Warszawskiego po 1809 roku (fot. wikipedia/Maciej Szczepańczyk)

14 kwietnia 1809 roku rozpoczęła się wojna polsko-austriacka, będącą częścią V koalicji antyfrancuskiej, a tydzień później Napoleon zdecydował o tymczasowym przeniesieniu stolicy Księstwa Warszawskiego do Torunia. Było to spowodowane wkroczeniem wojsk austriackich do Warszawy i 48-godzinnym rozejmem na opuszczenie miasta przez Wojsko Polskie. Toruń pełnił funkcję centralnej siedziby wojsk przez niespełna trzy tygodnie.

Jednakże Gród Kopernika musiał się w tym okresie bronić przez nacierającymi wojskami austriackimi, które połączyły się z armią pruską. Po ataku, nieudanej próbie opanowania mostu nad Wisłą, brakach w ciężkiej artylerii i zdecydowanej odmowie komendanta twierdzy toruńskiej gen. Stanisława Woyczyńskiego o kapitulacji, Austria wycofała się na południe, a oblężenie Torunia zakończyło się fiaskiem. Co ciekawe, w czasie gdy Toruń był stolicą Księstwa Warszawskiego, 11 maja zapadła uchwała rządu o postawieniu przed Ratuszem Staromiejskim pomnika Mikołaja Kopernika, a inicjatorem był podobno sam cesarz Napoleon Bonaparte.

Death_of_Cyprian_Godebski_at_the_Battle_of_Raszyn_1809_by_January_Suchodolski_(1855)

Obraz Januarego Suchodolskiego “Śmierć Cypriana Godebskiego pod Raszynem”, czas wojny polsko-austriackiej (fot. wikipedia)

Toruń był jedną z najważniejszych twierdz na terenach Księstwa. Intensywne rozbudowy fos i palisad oraz ogólny rozwój fortyfikacji pogorszyły stosunki Francji z Rosją. Zapowiedzią wojny pomiędzy tymi cesarstwami były przemarsze na wschód tysięcy wojsk francuskich, niemieckich i polskich przez toruńską twierdzę. Nie mogło być inaczej niż fakt, że za swoimi wojskami kroczył Napoleon, który 2 czerwca 1812 roku zjechał do Torunia. Tablica pamiątkowa pobytu ówczesnego cesarza Francji widnieje na gmachu poczty głównej na Rynku Staromiejskim, gdzie w tamtym czasie funkcjonował Hotel de Varsovie. Bonaparte opuścił miasto cztery dni później.

Po klęsce na terenach rosyjskich, Francuzi przystępowali do opóźniania marszu armii ze wschodu. Jednak był to okres kompletnie rozbitej i zdziesiątkowanej stratami oraz chorobami armii Księstwa Warszawskiego. Ostatecznie 21 stycznia 1815 roku prezydent i rada miasta opuścili Toruń, a do połowy września miasto znajdowało się pod wojskową władzą Rosjan. W wyniku postanowień Kongresu Wiedeńskiego, to władze pruskie oficjalnie przejęły Toruń.

Ciekawostki
Krystian Mekka

Dumny bydgoszczanin mieszkający i kochający się w Toruniu. Fanatyk piłki nożnej i ręcznej w każdym wydaniu. Komentator sportowy i spiker z muzycznej rodziny. Gaduła nadużywająca kolokwializmów i metafor

Więcej w dziale Ciekawostki

07 - MEIDPLEX - Mediplex

Rola tworzyw sztucznych we współczesnym przemyśle – o czym musisz pamiętać?

Redakcja ChilliTorun.pl19 września 2023
20230711071750_gecdb9b71b26d060dcba0846e29a35bc7722d33ca814f3285c68f7a8ce93214f732e3c2764de4ac2710a6042e899eb6942c92a4b5c5b2d4c7e10728ac27d8f6bd_640.jpg

Pompa głębinowa do studni — co musisz wiedzieć?

Redakcja ChilliTorun.pl13 lipca 2023
pexels-fabiano-rodrigues-2290328

Rewolucja technologiczna w stolicy kujawsko-pomorskiego – Cięcie wodą w Toruniu

Redakcja ChilliTorun.pl30 czerwca 2023
03 - lotari.pl - Lotari ZEW

Tapeta szkolna – czyli jak efektywnie ozdobić sale i wpłynąć na rozwój uczniów

Redakcja ChilliTorun.pl9 listopada 2022
20220506083717_gd3012361bc8832c999b55ff1e0ecc170331d5ab5bf94d6295cba926e6c700a28f59fb04f758732cbbcda92618024d3d25a8ac7ec07d625a20d3c3a605087687a_640.jpg

Jak trwale oznaczać maszyny i urządzenia?

Redakcja ChilliTorun.pl17 maja 2022
główne_halatargowa

Stoiska na targi i stoiska wystawiennicze

Redakcja ChilliTorun.pl9 lutego 2022
office-594132_1280

Długopisy firmowe – jak zaprojektować?

Redakcja ChilliTorun.pl9 grudnia 2021
04 - restoquality - URL piec ZEWN

Do wykorzystania pełni możliwości pieców konwekcyjno-parowych potrzeba odpowiednich akcesoriów

Redakcja ChilliTorun.pl10 września 2021
construction-worker-569126_1280

Młyny bębnowe – urządzenie do mielenia materiałów twardych

Redakcja ChilliTorun.pl1 września 2021